26 Kasım 2014 Çarşamba

Döviz fiyatının yükselme ve düşme sebepleri

Döviz basit anlamıyla yabancı para demektir. Yani ülkemizde döviz denince akla başta Dolar olmak üzere Euro, Japon Yeni, İsvişre Frangı, Pound gelmektedir.  Döviz fiyatları tabi öncelikle Dolar fiyatları ülkemizde herkesi ilgilendirmektedir. Yükselişin tedirginlik yarattığı, düşüşün ise rahatlattığı bir ülke haline gelir olduk. Tabi ithalatçılar hariç.
Nedeniyse bir ürünü hep 10 dolardan satan bir kişi doların yükselişinden TL bazında kar elde edeceği için mutluluk duyacaktır.

Bu işleri küçüklükten beri merak ederdim "dolar yükseldi, altın fiyatları uçtu, euro çakıldı" diye haberlere bakınca ne oldu da böyle oldu derdim hep. Hala da her zaman kesin bir cevabını bulamadığımı belirterek söyleyebilirim ki yüzlerce sebep sayılabilir.

Öncelikli olarak arz talep meselesi ekonomide önemli bir faktördür. Diyelim ki dünya bizim yaşadığımız küçük bir ilçeden ibaret ve bu ilçede 100 kg buğday var. Buğdayın kg fiyatı da 5 TL. Buğday miktarı ilçede sabitken herkes buğday alırsa kıtlık olacağından buğday fiyatı yükselir. Köylerden ilçemize buğday gelir de bolluk yaşanırsa ilçemizdeki buğday fiyatı düşecektir. Yani talep yükselirse ürünün fiyatı da yükseleceği gibi, talep düşerse veya arz fazlası olursa ürünün fiyatı azalacaktır.

Doların yükselmesinde veya düşmesinde yurt içi ve yurt dışı bir çok sebep etkilidir.  Dolar Merkez Bankası politikalarından tutun da bilmem hangi ülkenin bilmem hangi siyasetçisinin başına gelen bir olaydan bile etkilenebilir.

Döviz fiyatları bir çok konudan etkilenebiliyor. Politikayı ve ekonomik gidişatı etkileyen her şey döviz fiyatlarında etkili olmaktadır. Yurt içinde yaşanan karışıklıklar başta olmak üzere yurt dışındaki siyasi ve ekonomik gelişmeler de etkili olmaktadır. Diyebilirsiniz ki Avrupa'daki bir sorun bizi neden etkilesin. Hatta bir çok insan sormaktadır Avrupa batarken veya Euro dağılırken neden bizdeki Dolar fiyatı yükselir diye. Bu sorunun cevabına inmeden önce Dolar dünyada en çok kullanılan, rezerv para birimidir. Euro ise Dolar'a göre daha az kullanılmaktadır. Şimdi Avrupa'daki herhangi bir sorunda Euro'ya yatırım yapan bir kişi, dağılabilecek yani batacak bir bölgenin para biriminde neden dursun ki. Hemen o psikolojiyle Euro olan parasını satarak daha güvenli olan Abd Dolar'ına yatırmaktadır. Böylelikle hem yurt içinde hem yurt dışında Dolar'ın değeri artmaktadır. Peki Abd batarken niye Dolar yükselir derseniz onun cevabı biraz daha karmaşık aslında. Hem Abd çökecek hem de parası değerlenecek, tuhaf bir olay aslında. İşte bu noktada tamamıyla arz talep meselesi ön plana çıkıyor. 2008 Mortgage krizi Abd kaynaklıydı. Bu kriz öncesi Dolar 1,15, Eurusd paritesi 1,60 iken kriz patlak verince Dolar 1,75 Eurusd paritesi ise 1,23 seviyesinde soluk alıyor. Yurt içinde ve yurt dışında çok ciddi bir değer artışı yaşayan Dolar'ın bu yükselişinde batan Abd ekonomisi mi, Avrupa mı, Türkiye mi? soruları sorulmaya başlandı. Maalesef Abd ekonomisi hapşurunca Türkiye başta olmak üzere diğer ülkeler yataklara düşecek kadar nezle oluyor.

Şimdi bu Abd'de yaşanan bu sorunda bizdeki Dolar neden yükselir sorsunun cevabına bakacak olursak, bu talebi ortaya çıkaran 2 farklı sebep söylenebilir aslında. Birincisi Abd'li yatırımcıların tamamı Abd'de işlem yapmıyor tabi ki. Kendi ülkemizi ele alacak olursak Bist'te büyük hacimle işlem yapan bir çok Abd'li yatırımcı mevcut. Belki adına milliyetçilik diyeceksiniz ama Abd ekonomisi yangın yerine döndüğünde elindeki suyu alıp yangına dökecek bu yatırımcılar hemen borsadan yani TL'den çıkarak Dolar satın almaktadırlar. Yapılan bu işlemler karşısında Dolar'a akın olmakta ve Dolar fiyatı hızla yükselmektedir. Diğer ülke paraları karşısında da benzer işlemler gerçekleşiyor ve Dolar diğer paralar karşısında değer kazanır hale geliyor. Diğer sebep ise Abd'ye duyulan güven diyebiliriz. Her ne olursa olsun Abd ekonomisi çok güçlüdür ve gördüğü zararı diğer tüm ülkelerden daha erken telafi edebilir görüşü oldukça hakim. İşte bu güven neticesinde yaşanabilecek krizlerde Dolar güvenli liman olarak yerini korumakta ve hızla yükselmektedir.

Dövizin yükselmesinde veya düşmesinde etkili olan faktörler tabi ki bunlara sınırlı değil. Döviz fiyatlarını etkileyen başlıca unsurları sıralayacak olursak...>>>

1 yorum:

  1. forex kaybedene kendi hesabidan yardim egdilir ohaaa118@hotmail.com

    YanıtlaSil